Ubuntu Programları

Bir süredir tatildeyim. Biraz gezdim, dinlendim, bir sürü ıvır zıvırla da uğraştım. Uğraştıklarımdan birisi de Ubuntu'nun paket depolarından güzel programlar bulup çıkarmaktı. Depolar oldukça büyük olduğu için (18000'den fazla paket var) kapsamlı bir inceleme yazmak mümkün değil haliyle. Ama bulduklarımı ve denediklerimi bir liste halinde topladım. Listeyi yaparken GTK/Gnome uygulamalarını tercih ettim, çünkü gnome altından Qt/KDE uygulamalarını çalıştırmak bol miktarda kütüphane yüklediği için yavaş oluyor ve belleği tüketiyor. Genelde gnome için yazılmış programlar "özelliksizlik" sorunundan muzdarip. Çok temel ihtiyaçları güzelce karşılıyor, ancak bunun dışına çıkmaya çalıştığınızda gidebileceğiniz fazla bir yer olmuyor. Listede bunları da belirtmeye çalıştım. Tavsiye ettiğiniz bir program varsa eğer, yorum olarak yazarsanız sevinirim. Sözü fazla uzatmadan listeye geçiyorum.

Metin Düzenleyiciler

• gedit : Ubuntu ile gelen varsayılan metin düzenleyici. Ahım şahım özellikleri olmamasına rağmen yavaş açılıyor. Dosyayı açtıktan sonra kodlamasını (iso/utf) değiştiremiyorsunuz ve bu bazen can sıkıcı olabiliyor.
• gtkedit : Çok çok basit(ve böylece hafif) metin düzenleyici. kötü gtk1 görünümü var ama onu bile fark etmeyeceğiniz kadar az özelliği var. Yıldırım hızıyla açılıyor ve çok basit not tutma, metin düzenleme ihtiyaçlarını görüyor.
• leafpad : Az özellikli, hafif, hızlı ve gtk2'nin güzel arayüzüne sahip bir metin düzenleyici.
• mousepad : leafpad'in elden geçmiş hali. Menüleri aynı, yazıcı ve utf8 desteği konusunda değişiklik yapıldığı söyleniyor, leafpad'den daha aktif bir proje gibi göründüğü için bunu tercih ediyorum.
• tea : bol özellikli metin düzenleyici
• gnotepad+ : pek çok özellik barındıran(html düzenleme, rcs, cvs desteği) ama yine de hafif kalabilmiş bir metin düzenleyici. çirkin gtk1 arayüzüne katlanabilirseniz oldukça hızlı ve kullanışlı olabilir.
• mped : Ortalama özelliklere sahip bir metin düzenleyici, arayüzünde yer almayan ancak "Execute editor function" altından ulaşabileceğiniz özellikleri var.
• kate : Bence temel bir metin düzenleyiciden beklenecek her şey kate'te var. (KDE Uygulaması)
• vim ve emacs : Efsanelerimiz en sonda, yorum yok :D

RSS Okuyucuları

• blam : Tipik gnome "özelliksizliğine" sahip bir rss okuyucu. rss'leri dizinlere ayıramıyor.
• liferea : Gayet başarılı bir rss okuyucu, yeterli özelliğe sahip, rss'leri dizinlere ayırabiliyorsunuz. RSS okuyucu olarak bunu tavsiye ediyorum.
• yarssr : Sistem çekmecesine yerleşen bir rss izleme aracı. Rss'leri programın içinde okumak yerine, sadece güncellendiğini haber almak ve yeni başlıklara bakmak istiyorsanız kullanışlı.

Müzik ve Video Çalarlar, Müzik Araçları

• amaroK : Müzik çalarlar arasında bence rakipsiz. Denemeden inanmıyor olabilirsiniz, mutlaka tavsiye ederim. (KDE Uygulaması)
• rythmbox ve banshee : Bu ikisi birbirine çok benziyor, bunlara benzeyen daha başka müzik çalarlara da internette rastlamak mümkün, amarok kadar yeterli değiller. Acilen amaroK için GTK portu yapmam lazım :)
• beep-media-player : xmms benzeri, hafif, kütüphane desteği olmayan bir müzik çalar.
• xmms : Bu program uzun zamandır güncellenmiyor, web sayfasında da geyiğini yapmışlar. Abuk bir Solaris sistemdeki tek müzik çalar olduğu durumlar dışında kullanmıyorum.
• zinf : Kütüphane desteği olan, görünüş olarak beep ve xmms'e benzeyen bir program. Kütüphane ile sorunlar yaşadım ve kullanmıyorum.
• totem : Kütüphane desteği yok, bir yerlerde bir müzik/video dosyası görünce çift tıklayıp dinlemek için kullanıyorum.
• mplayer : bir klasik :) Genelde videolar için kullanılıyor.
• VLC : Mplayer'ın kuzeni, ikisinde birden sorun çıkaran dosyalardan ümidi kesebilirsiniz.
• mp3wrap : birden fazla mp3 dosyasını ardı ardına ekleyen bir komut satırı aracı
• mp3splt : mp3 ve ogg dosyalarını bölmeye yarayan bir komut satırı aracı
• nautilus-script-audio-convert : müzik dosyalarının türünü değiştirmeyi kolaylaştıran nautilus eklentisi, nautilus-script-manager ile kendi hesabınıza kurmanız gerekli önce.

Müzik dosyaları için tag düzenleyiciler

• cowbell : özellikleri yetersiz, Sadece dosyaları seçip "sanatçı adı" , "Albüm" gibi alanları doldurabiliyorsunuz.
• exfalso : Dosya isminden etiket doldurma, etikete göre dosyaya isim verme gibi özellikleri olan yeterli bir program. Seçtiğiniz dosyalarda var olan etiketler hakkında bilgi vermesi güzel, "şu kadar şarkıda sanatçı ismi yok" gibi. Parça numaralarını da sürükle bırak ile düzenleyebiliyorsunuz.
• easy tag : Bol miktarda özelliğe sahip, dosya isminden etiket doldurma, etikete göre dosyaya isim verme özelliklerinin yanında, etiketleri de güzel görünmesi için şekle sokabiliyorsunuz. Seçilen dosyalar hakkında exfalso'daki gibi bilgi vermiyor ve parça numaralarını ayarlamak biraz daha zahmetli.

Not Alma / Bilgi Düzenleme

• vym : mindmap/Zihin haritası programı. Birbirleriyle ilişkili maddeler tanımlamak ve bunları görselleştirmek için.
• kdissert : mindmap/Zihin haritası programı. Resimler ekleyebiliyor, çıkan sonucu html veya latex dosyasına çevirip planını kdissert'te yaptığınız bir belgenin taslağını elde edebiliyorsunuz. (KDE Uygulaması)
• gjots2 : Hiyerarşik olarak notlar almanıza yarayan faydalı bir program. Kaydettiğiniz dosyaları HTML veya Docbook XML biçimine çevirebiliyorsunuz.
• notecase : gjots'tan daha az özelliğe sahip bir program.
• kjots: gjots, bu program temel alınarak oluşturulmuş ve aynı dosya biçimini kullanıyorlar(KDE Uygulaması), hemen hemen aynılar.
• gnome-think : Eski, gnome "özelliksizliğinden" muzdarip ve çirkin gtk1 arayüzüne sahip bir hiyerarşik not tutma aracı. Uzak durun :)
• zim : Masaüstü wikisi, bir wiki sahibi oluyorsunuz ve sonra bunu diskinize kaydediyorsunuz.

Masaüstü ve Panel Zamazingoları

• gkrellm : Biraz eski bir program ama halen iş görüyor. Sistemin durumunu (ağ trafiği, sıcaklık, kullanılan bellek, pil doluluğu...) takip etmek için kullanabileceğiniz gibi; saat, ayın hali gibi diğer şeylere de sahip. Üst üste koyabileceğiniz pek çok parçası var(krell isminde). Aynı anda birden fazla gkrellm çalıştırıp bunları istediğiniz şekilde yerleştirebilirsiniz. Görüntüsü kötü gibi ama SigelOS temasını kurarsanız gayet güzel oluyor.
• gdesklets : gkrellm'den daha janjanlı, ancak çok çok daha fazla kaynak tüketiyor. Web sayfasına gidip yeni deskletler ekleyebiliyorsunuz. Hatta ubuntu'nun gdesklets-data paketindekileri kurmak yerinde web sayfasından daha yeni sürümleri çekebilirsiniz. Gdesklets'in beni rahatsız eden noktası, deskletlerin şekilleri alakasız ve birbiriyle uyumsuz olabiliyor, tam da olması gereken ayarlar eksik olabiliyor. Gkrellm şeklen daha kısıtlayıcı olduğu için görsel uyum sorunu yok ve krellerin çoğunda tatmin edici ayarlar var.
• deskbar : Panele yerleşen bu eklenti ile siz yazıyorsunuz o size seçenekler sunuyor. Webde arama yapmak, dosyaları ve programları bulmak, sözlüğe bakmak, e-posta göndermek gibi pek çok şey yapabiliyorsunuz.
• gspot : Panele yerleşen, webde çeşitli arama motorlarından ve imdb gibi veri tabanlarından aramalar yapmak için bir araç, ben firefox'un anahtar kelimelerini daha pratik buluyorum.
• baobab : Diskinizdeki klasörlerin ne kadar yer kapladığını gösteren faydalı bir program.
• glipper : Bu faydalı program maalesef ubuntu depolarında bulunmuyor, web sayfasından indirip derlemeniz gerekiyor. Ancak buna değecek bir şey; kopyaladığınız metinleri hafızasında tutuyor, paneldeki simgesine tıklayıp hangi metni yapıştıracağınızı seçebiliyorsunuz. KDE'deki Klipper'ın gnome karşılığı, ancak Klipper'da olduğu gibi seçili metin üzerinde otomatik işlemler yapmıyor.
• mail-notification : E-posta hesaplarınızı kontrol ediyor yeni bir şeyler varsa sizi uyarıyor. Okunmamış e-postaların konularını ve kimin gönderdiğini görebiliyorsunuz. Bu işi yapan programlar arasında en etkilisi ve en çok özelliğe sahip olanı mail-notification.
• tilda : KDE'deki yakuake benzeri bir uçbirim(terminal) programı. Bir tuşa bastığınızda FPS oyunlarındaki gibi ekranın üstünden iniyor. Sekmelerle birden fazla uçbirim açabiliyorsunuz ve diğer masaüstlerine geçseniz bile halen tek tuş uzağınızda oluyorlar. Eğer komut satırına sık sık işiniz düşüyorsa mutlaka deneyin.

Metin Dosyaları

• trscripts ve recode : Dosyaların kodlamasını değiştirmek için kullanılabilecek araçlar.
• par : Paragrafları güzelce hizaya sokmak için bir araç, komut satırından ya da diğer metin düzenleyiciler (mesela vim) içinden çağırabilirsiniz.
• tidy : html dosyalarını kontrol etmek, düzeltmek ve biçimlendirmek için bir araç
• miscfiles : Ciddi anlamda "ıvır-zıvır" içeren düz metin dosyaları, /usr/share/misc altında bulabilirsiniz.
• mimetex : LaTeX dosyalarından doğrudan gif resimleri üreten bir program.

Şifre Depoları

• revelation : Gayet başarılı bir şifre depolama programı. Hangi siteye hangi e-posta adresiyle hangi şifreyle üye olduğunuzu hatırlamakta zorlanıyorsanız bunları revelation'a veriyorsunuz, klasörlerle kategorilere ayırıyorsunuz, ve şifrelenmiş bir dosyada saklıyorsunuz. Şifrelerinizi saklamak için başka bir programa geçecekseniz, kaydettiklerinizi pek çok biçimden birini seçerek aktarabiliyorsunuz.
• gpass : Tipik Gnome özelliksizliği, arama yok, klasör içinde klasör oluşturulamıyor, diğer şifre deposu programlarına aktarma özelliği yok.

Oyunlar

• sgt-puzzles : pek çok küçük ve eğlenceli oyun içeriyor, oyunlar grafik ortamda çalışıyor.

Ağ ve Sistem Araçları

• smartmontools : SMART kullanarak sabit disk sağlığını kontrol eden araçlar.
• os-prober : Bir disk bölümünde hangi işletim sisteminin olduğunu gösteriyor.
• procinfo : /proc dizinini kullanarak sistem hakkında bilgi edinme aracı.
• tcptraceroute : TCP üzerinden çalışıyor, böylelikle ICMP paketlerini engelleyen güvenlik duvarları olsa bile çalışıp paketlerin yolunu bulmanızı sağlıyor.
• dnstracer : DNS sorgunuza hangi sunucunun ne cevap verdiğini görebileceğiniz bir araç.
• iptraf : ağ trafiğini izlemek ve loglamak için ncurses tabanlı bir araç
• debian-goodies ve grep-dctrl : deb paketlerini kurcalamak için kullanabileceğiniz bir sürü araç.
• binfmt-support : Linux'un binary program desteğini sınırsız genişleten binfmt için yardımcılar. mesela binfmtc paketini kurarsanız herhangi bir .c dosyasını doğrudan çalıştırabiliyorsunuz. Denemeye değer :)

Programlama

• kiki : Düzenli ifadeleri (regular expression) örnek metin üzerinde deneyebileceğiniz bir program.